Je wordt nooit meer de oude

Inmiddels zijn er bijna 9 maanden verstreken na de operatie aan mijn prostaat. Na 3 maanden schreef ik:

Ik voel me over het algemeen best goed, maar merk ook dat er iets veranderd is in mijn lichaam. Na de operatie aan mijn galblaas, bijna 30 jaar geleden, kwam ik, net uit het ziekenhuis, onze benedenbuurvrouw tegen op de trap. Zij had van mijn operatie gehoord en vertelde dat zij het zelf ook mee had gemaakt. Met een stralende lach zei ze: 'Je wordt nooit meer helemaal de oude, hoor !'

Ik vond dat toen een nogal komische opmerking, maar ze had wel gelijk. Een operatie laat littekens na, in mijn geval 6, aan de buitenkant. Maar van binnen is er ook wat veranderd en dat merk je. Er zijn momenten dat ik nog wat pijn voel, maar dat is telkens maar even. Het is als spierpijn, na een ongebruikelijke activiteit. En vreemd is dat niet, op die 6 plekken is men wel, door huid, spieren en zenuwen heen, mijn buik binnen gegaan. Dat ik daar, af en toe, nog iets van voel is logisch. Het lichaam moet herstellen en dat heeft tijd nodig.

Op internet las ik dat littekens na maanden nog kunnen jeuken of wat pijn kunnen geven. Dat komt vooral doordat zenuwbanen zich maar langzaam herstellen. Het kan ook zijn dat die plekken juist wat gevoelloos zijn en aanvoelen alsof ze slapen. Allemaal heel normaal. Er is pas iets mis als er langdurige hevige pijn is. Dat is bij mij zeker niet zo.

Het belangrijkste is dat ik weer goed kan plassen. Ik was bijna vergeten hoe dat is. Na jaren met langzaam toenemende plasklachten – mictieklachten noemen de medici dat – en een paar maanden met een katheter, daarna de operatie en de totale verstopping als complicatie, is het gewoon wennen aan 'normaal' plassen.

Omdat er van binnen iets weggenomen is voelt het anders, niet zoals ik het me van vroeger herinner. Er zijn momenten dat ik aandrang heb, maar weet dat er weinig urine in mijn blaas zal zitten. Dan weet ik inmiddels dat ik het beter even uit kan stellen. Het fijnst gaat het als de blaas goed vol zit. Overdag is dat zo eens in de 3 uur.

Een grote verandering zijn de nachten. Ik ben nog niet terug naar de situatie uit een ver verleden, waarin ik 8 uur, of wel langer, aan 1 stuk kon slapen. Maar een uur of 5, soms zelfs 6, is geen probleem meer. Dat heb ik lang niet meegemaakt.

Bij het laatste gesprek met de uroloog vertelde hij dat het weefsel, dat bij de operatie weggenomen is, ook onderzocht is op kwaadaardige cellen. Ik had daar helemaal niet bij stilgestaan. Na alle echo's, scans en biopten was ik er van uit gegaan dat alles wel in orde zou zijn. Dat was het ook, verzekerde hij me, er was niets kwalijks gevonden.

Maar, bij de laatste controle van mijn bloed – afgenomen bij mijn tweede opname – was er wel weer een verhoogde PSA-waarde geconstateerd. Dat kon veroorzaakt zijn door de katheter, die ik toen weer in mijn lijf had. Maar mijn prostaat is niet helemaal verwijderd en het deel dat er nog zit moet in de gaten worden gehouden. Hij stelde voor om over vier maanden nog eens de PSA te meten.

Wat dat betreft zijn we weer terug bij af. Hoge PSA-waarde, maar geen oorzaak gevonden. Het kan zijn dat er zich toch nog ergens een klein, kwaadaardig, stukje weefsel verstopt, dat tot nu toe ontsnapt is aan alle onderzoeken. Het kan zijn dat de toestand zich nog moet herstellen en dat de waarden vanzelf terug zullen lopen. Het kan ook zijn dat er geen aanwijsbare oorzaak is voor de hoge waarden. We zullen zien.

Weer een paar maanden later

Ik had bloed laten prikken en met de uroloog afgesproken dat hij me zou bellen als er iets mis was. Hij belde niet, dus na een paar weken keek ik de site van het ziekenhuis of ik de uitslag van het onderzoek kon vinden. Mijn PSA-waarde bleek, bij de laatste controle, 4.7. Op internet had ik gezien dat de normale waarde, voor mijn leeftijd, tussen de 3 en 6 is. Prima, dus.

Ik was benieuwd hoe hoog de waarde was geweest, dus bladerde ik op de ziekenhuis-site verder terug. Daar vond ik een bloedtest van begin november, vorig jaar, vlak voor mijn operatie. Toen was mijn PSA-gehalte 95.0. Na de operatie was het dus gedaald van een torenhoge 95, naar een heel acceptabele 4.7.

Benieuwd naar nog oudere waarden ging ik op zoek naar een uitslag die ik ooit, een aantal jaren geleden, na een eerder bezoek aan de specialist, had gekregen. Het duurde even voor ik hem vond, het bleek alweer 8 jaar geleden, in 2017. Toen was mijn PSA-gehalte 6.1. Het is normaal dat de PSA-waarde in je bloed stijgt bij het ouder worden. Bij mij is hij nu lager dan 8 jaar geleden.

Dat er doorgezocht wordt naar eventuele kwaadaardige zaken is op zich niet vreemd. Prostaatkanker is momenteel de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. In sommige landen is het zelfs de meest voorkomende vorm van kanker in de hele bevolking. Dat komt omdat mensen, en dus ook mannen, steeds ouder worden. Een flink deel van de oudere mannen – als ik het google vind ik zelfs 70% – krijgt op latere leeftijd prostaatklachten.

Volgens de website van het UMC krijgen, in ons land, bijna 12.000 mannen per jaar prostaatkanker. Daarvan overlijden er 3000. Dat zijn geen kleine aantallen. Maar dat zijn alleen de mannen die zich bij de arts melden met klachten. Er zullen er nog veel meer zijn die er mee rondlopen zonder het te weten.

Het UMC schat dat van alle mannen, die op hoge leeftijd overlijden, zo'n 80% prostaatkanker had. Maar het aantal mannen dat dóór prostaatkanker overlijdt, ligt veel lager: rond de 5 procent.

'Dat weten we dankzij onderzoek dat pathologen soms na het overlijden uitvoeren. Zij vinden bij het grootste deel van de oudere mannen prostaatkanker. Die prostaatkanker is dan alleen niet de doodsoorzaak. Een groot deel van de mannen heeft het dus nooit opgemerkt en er dus helemaal geen last van gehad.' www.umcutrecht.nl/nieuws/hebben-alle-80-mannen-prostaatkanker-gehad

Je zou kunnen zeggen: Als ik nu nog geen prostaatkanker heb, dan krijg ik het later waarschijnlijk wel. Al heb ik inmiddels wel veel minder prostaatweefsel, dus je zou denken dat de kans kleiner is geworden. Het is iets waar ik me nu niet teveel zorgen over maak. Maar misschien krijgt dit verhaal toch weer een vervolg. 

 

Ps: Het hardnekkige idee, dat prostaatklachten verband zouden houden met de hoeveelheid seks die een man heeft, is een fabeltje. Waarom iemand prostaatklachten krijgt is niet precies bekend, maar leeftijd en erfelijkheid spelen vast een rol. Seks heeft er niets mee te maken.

Dat is net zoiets als de bewering dat rode wijn goed zou zijn voor hart en bloedvaten. Dat is niet zo, al zouden veel mensen willen dat het wel zo was. En nu we het er toch over hebben, mijn lichaam functioneert normaal als het om seks gaat. Ik ben al 30 jaar prettig getrouwd, zonder seksuele problemen.

Na de operatie is er wel een verschil. De prostaat zorgt voor een belangrijk deel voor het vocht in de zaadlozing. Nu er een groot deel van mijn prostaat verwijderd is valt die functie weg. Ook zorgt de prostaat ervoor dat de zaadlozing de goede kant op gaat, naar buiten. Dat doet hij nu ook niet meer. Dus bij een orgasme komt er geen zaadlozing meer. Die is nu veel kleiner wat omvang betreft en belandt in de blaas. Bij het plassen raak je dat vanzelf weer kwijt, zonder er iets van te merken.

Het is misschien een verrassend bijeffect, maar een probleem is het in de praktijk niet. Alleen als er nog een kinderwens zou zijn, maar ik heb die niet, zou het iets zijn om een arts over te raadplegen.